PHƯƠNG PHÁP TÂM VẬN ĐỘNG AUCOUTURIER
Phương pháp Tâm vận động (TVĐ) Aucouturier ứng dụng chủ yếu dành cho trẻ từ 1 – 7 tuổi, có nền tảng của kiến thức khoa học hiện đại đối với phát triển tâm vận động của trẻ và các chương trình giáo dục ở trẻ tiền học đường. Nó còn có tên là TVĐ Quan hệ, là một cách tiếp cận dựa trên hoạt động vui chơi tự phát của trẻ cùng với sự đồng hành của nhà TVĐ. Nó giúp đứa trẻ phát triển niềm vui, cởi mở với thế giới bên ngoài và phát triển sự tự tin. Hoạt động TVĐ giúp trẻ hình thành nền tảng cơ bản về nhân cách của mình.
1.Triết lý của Thực hành Tâm vận động Aucouturier
Thực hành TVĐ Aucouturier hỗ trợ phát triển tâm lý của trẻ nhỏ thông qua cơ thể.
Nó quan niệm con người gồm thân và tâm thống nhất, tâm hồn không thể tách rời khỏi cội nguồn cơ thể của nó. Vì thế hỗ trợ phát triển tâm lý cho trẻ thông qua cơ thể, qua chơi vận động sẽ tạo thuận lợi cho tiến trình trưởng thành tâm lý của trẻ, cho phép trẻ chuyển từ chơi vận động sang chơi biểu tượng và tạo hình, tạo điều kiện cho quá trình chuyển đổi “từ niềm vui thích vận động, vui chơi sang niềm vui thích suy nghĩ, học tập”.
Khả năng diễn đạt vận động, một khái niệm do Aucouturier tạo ra, là cách thức ban đầu mà trẻ thể hiện những nội dung vô thức bên trong mình, xuất phát từ những tương tác đầu tiên của trẻ với thế giới xung quanh. Chính bằng cách quan sát đứa trẻ hành động, nhà trị liệu tâm vận động sẽ khám phá và hiểu được ý nghĩa của sự diễn đạt vận động của trẻ: mong muốn được gắn bó, hoặc được tách rời, hoặc được là chính mình và hòa nhập với thế giới.
2. Phòng tâm vận động có gì đặc biệt?
Các trang thiết bị được bố trí một cách an toàn, phù hợp với nhu cầu tâm sinh lý theo độ tuổi của trẻ, trẻ được tự khởi xướng trò chơi, khám phá và diễn đạt tự do cũng như được sống trong niềm vui thích vận động. Phòng TVĐ là nơi trẻ sống cùng với tiến trình phát triển tâm sinh lý của riêng mình.
3. Nhà Tâm vận động Aucouturier có những đặc điểm gì khiến trẻ nhỏ muốn gắn kết?
Họ được đào tạo để có khả năng thấu hiểu và thấu cảm với trẻ, họ biết chơi với trẻ và chơi vì trẻ, đồng thời nhận ra các tiềm năng của trẻ về mọi phương diện: vận động, tình cảm, khả năng nhận thức và mối quan hệ. Người này có các khả năng quan sát, tiếp đón, đồng hành với trẻ, hiểu ý nghĩa các diễn đạt vận động của trẻ để đáp ứng phù hợp các nhu cầu, các đòi hỏi cũng như sự khát khao tình cảm sâu sắc của trẻ.
Nhà trị liệu tâm vận động Aucouturier có phải là người dạy trẻ theo một kế hoạch họ đặt ra ?
Không, họ là người đồng hành, chơi cùng với trẻ, hiểu tâm sinh lý của trẻ và chơi vì trẻ. Họ hoàn toàn không lên kế hoạch dạy trẻ và mong đợi trẻ đạt những thành tích do mình đề ra. Người này dựa vào cảm nhận của mình cùng tất cả những gì họ được đào tạo (phương pháp đào tạo độc đáo của Aucouturier giúp họ tăng khả năng thấu cảm với trẻ) để hiểu ngôn ngữ cơ thể của trẻ cũng như giai đoạn phát triển của trẻ.
Mặt khác,
Nhà tâm vận động không chỉ chia sẻ niềm vui thích của trẻ, tiếp nhận các sản phẩm cho thấy sự phát triển của trẻ mà còn tiếp nhận những khó khăn, những đau khổ, cảm xúc tiêu cực, những hành vi thái quá, không giới hạn của trẻ. Họ có khả năng dung chứa sự diễn đạt, cảm xúc, sản phẩm của trẻ, dù chúng có phù hợp hay không, hoặc quá mức, hoặc thiếu hụt, hoặc xáo trộn. Trong khi đảm bảo sự tôn trọng các quy tắc và giới hạn, nhà TVĐ đề nghị và khuyến khích sự phát triển của trẻ trong mối quan hệ tin cậy và niềm vui thích.
Vì thế việc đào tạo các nhà TVĐ là một tiến trình lâu dài, ngoài 3 năm căn bản còn cần được đào tạo liên tục hàng năm để bản thân họ được thực sự chuyển hoá bên trong, để có thể đạt được sự thấu cảm với trẻ, điều này làm nên chất lượng đồng hành với trẻ và là yếu tố rất quan trọng đối với hiệu quả của trị liệu.
Mỗi buổi thực hành TVĐ đòi hỏi một khuôn khổ có cấu trúc cụ thể (không gian, thời gian và vật dụng) và chất lượng của mối quan hệ nhằm thúc đẩy trẻ đi vào con đường trưởng thành về tâm vận động.
4. Các nhà thực hành TVĐ Aucouturier được đào tạo thế nào ?
Họ được đào tạo theo 3 mặt:
Đào tạo cá thể không chỉ trong 3 năm mà được lập lại hàng năm trong chương trình đào tạo liên tục, sau tốt nghiệp. Nếu nhà TVĐ Aucouturier nghỉ liên tiếp 2 năm không tham dự chương trình đào tạo liên tục thì bằng cấp hay chứng nhận tốt nghiệp của người đó không còn giá trị sử dụng.
Đối với nhà đào tạo cũng vậy, đào tạo cá thể luôn là phần quan trọng nhất trong chương trình đào tạo các nhà đào tạo hàng năm tại Châu Âu. Nếu nhà đào tạo không tham dự khoá đào tạo hàng năm của ASEFOP, liên tiếp trong 2 năm sẽ được xem là ngừng chương trình đào tạo.
5. Kết luận:
Đối với lĩnh vực trị liệu
Thực hành TVĐ Aucouturier là một phương pháp trị liệu tâm lý rất sâu, tác động vào nguồn gốc các khó khăn của trẻ, vì thế nó không chỉ làm mất hành vi bất thường bên ngoài mà còn giúp trẻ chuyển hoá bên trong: nhận biết bản thân, muốn lớn lên, xây dựng niềm tin vào bản thân, ngày càng tự tin hơn, tự thay đổi theo hướng tích cực.
Thực hành TVĐ Aucouturier thúc đẩy sự bộc lộ tất cả tiềm năng về vận động, tình cảm, nhận thức và khả năng quan hệ của trẻ. Vì thế nó không chỉ giúp phòng ngừa các rối loạn tâm thần sớm ở trẻ mà còn giúp trẻ phát triển tối ưu các tiềm năng của mình.
Việc thực hành này không nhằm dạy trẻ học bất cứ điều gì, nhưng nó tạo các điều kiện thuận lợi cho tiến trình trưởng thành của từng trẻ.
Phương pháp TVĐ Aucouturier sẽ có hiệu quả cao hơn nếu được sự hợp tác của cha mẹ, giáo viên và sự hỗ trợ của các nhà chuyên môn chăm sóc trẻ nhỏ (bác sĩ Nhi, nhà Tâm lý lâm sàng, Vật lý trị liệu, nhà Chỉnh âm,…) cũng như các chính sách hỗ trợ của chính phủ, xã hội.
BS Nguyễn Lệ Bình (*) dịch, tổng hợp và tóm tắt
(*) Nhà đào tạo về Thực hành Tâm vận động Aucouturier tại Việt Nam, được Hiệp hội các Trường TVĐ Châu Âu công nhận)