LỊCH SỬ TÂM VẬN ĐỘNG AUCOUTURIER Ở VIỆT NAM
Annette Bauer là nhà đào tạo về tâm vận động Aucouturier ở Bỉ. Bà đã khám phá phương pháp Tâm vận động của Bernard Aucouturier năm 1972 trong một hội nghị ở Grenoble, Pháp. Trước đó, bà đã được đào tạo với những trường phái tâm vận động khác ở Pháp và Bỉ. Sau khi được đào tạo Tâm vận động với ông Aucouturier bà đã chọn trường phái Bernard Aucouturier là kim chỉ nam vì thấy nó hiệu quả nhất trong việc can thiệp trị liệu cho trẻ em khó khăn.
Bà là một trong 4 người sáng lập trường Tâm vận động Aucouturier ở Bỉ năm 1983. Bà đã làm việc ở trung tâm trẻ tự kỷ trong 31 năm và đào tạo về Tâm vận động trong 31 năm. (Xem thêm Thư của Cô Annette Bauer gửi từ Vương quốc Bỉ)
Năm 1991 bác sĩ Tâm thần nhi Olivette Mikolajczak, người Bỉ, đã mời bà Annette Bauer sang Việt Nam phổ biến về Tâm vận động Aucouturier. Sau đó bà đã trở lại TPHCM năm 1994, 1996, 1999 dạy những khóa ngắn hạn về Tâm vận động tại Trung tâm Hỗ trợ trẻ khuyết tật 108 Lý Chính Thắng, TPHCM.
Chỉ từ tháng 7/ 2008, một lần nữa bác sĩ Tâm thần nhi Olivette Mikolajczak đề nghị bà sang TPHCM để tổ chức một khoá Tâm vận động chính thức, hoàn chỉnh và đầy đủ.
Được sự đồng ý và hỗ trợ hết mình của cô Đặng thị Thu Hà, và sau đó ông Nguyễn Thanh Tâm, là các nguyên giám đốc Trung Tâm hỗ trợ trẻ khuyết tật TPHCM, 108 Lý Chính Thắng, khoá Tâm vận động Aucouturier đầu tiên đã được thực hiện trong 3 năm rưỡi và kết thúc vào tháng 1/2012 với 20 học viên gồm 19 giáo viên Giáo dục Đặc biệt và một bác sĩ Nhi khoa.
Khoá một 2008 - 2012, tốt nghiệp 20 nhà TVĐ: Võ Thị Tuyết, Phan Hùng Dương, Lương Thị Ngọc Thùy, Trần Dương Đông Sa, Nguyễn Thị Hoà, Lê Trung Chí Hiếu, Lê Thị Dung, Trần Thị Tới, Lư Thị Hoa, Đặng Thị Ngọc Phượng, Phan Kim Ngân, Trương Thị Kim Nga, Hoàng Xuân Tình, Nguyễn Xuân Tự, Nguyễn Thị Nga, Nguyễn Thị Mai Hương, Nguyễn Đình Thị Vân Tuyền, Lê Thị Hồng Liên, Lê Thị Hạnh Thảo, Nguyễn Lệ Bình.
Khoá thứ hai 2014 - 2017 đã đào tạo được 22 nhà TVĐ: gồm 20 giáo viên Giáo dục Đặc biệt và 2 nhà Tâm lý Giáo dục.
Khoá hai (2014-2017) tốt nghiệp 22 nhà TVĐ : Trần Thị Phú, Nguyễn Thị Dạ Hương, Lê Thị Hương, Vũ Thị Phượng, Nguyễn Thị Thanh Trúc, Phạm Thị Lam Kiều, Hoàng Văn Hiếu, Lê Thị Ngọc Điệp, Trần Thị Thanh Vân, Huỳnh Thị Thuý Hương, Nguyễn Thị Lê, Trần Thụy Như Hòa, Đoàn Nguyên Trân, Nguyễn Thị Thanh Hà, Lê Thị Mai Liên, Lê Vũ Trọng, Bùi Đỗ Kiều Giang, Trần Thanh Toàn, Nguyễn Đình Thị Vân Tuyền, Nguyễn Thị Như Ý, Huỳnh Thị Cát Viên, Vũ Thị Thu Hiền.
Năm 2016, cô Olivette Mikolajczak, cô Annette Bauer và cô Nguyễn Lệ Bình đã chấp thuận lời mời của hai phó giám đốc trung tâm Giáo dục Đặc biệt là TS Nguyễn Thị Kim Hoa và TS Vương Hồng Tâm ra Hà Nội đào tạo khoá thứ ba tại Việt Nam.
Khoá này bắt đầu từ 2016 và kết thúc đầu năm 2021 do trở ngại của dịch bệnh Covid.
Số nhà tâm vận động theo phương pháp Aucouturier đã được cấp bằng của trường Bỉ ở Hà Nội là 18 người.
Khoá thứ ba 2016 - 2021 tốt nghiệp 18 nhà TVĐ: Bùi Thị Thu Hà, Phạm Thị Trang, Phùng Thị Hạ, Mai Thị Xuân Thu, Nguyễn Thị Loan, Nguyễn Thị Hiền, Hoàng Thị Thu Hường, Tô Thị Thùy Linh, Vũ Thị Kim Anh, Lương Thị Ngư, Trần Thị Văng, Đào Thị Thu Thủy, Nguyễn Thị Thu Dung, Nguyễn Thị Thúy, Hồ Thị Nết, Nguyễn Thị Huyền, Nguyễn Thị Nhanh, Đỗ Trọng Tư.
Tổng số nhà tâm vận động Việt Nam được cô Annette Bauer đào tạo là 60 người.
Từ 2015, nhà TVĐ Nguyễn Lệ Bình được cô Annette Bauer đào tạo để trở thành nhà đào tạo, chính thức được ASEFOP (Hiệp hội các Trường Tâm vận động Aucouturier Châu Âu) công nhận vào 2/2019 (www.asefop.com/fr/les-formateurs/).
Năm 2022 -2023, trong chương trình Đào tạo liên tục, một khoá TVĐ Aucouturier Phòng ngừa, kéo dài 1 năm, thực hành với các trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, được tổ chức tại Trung tâm hỗ trợ Phát triển và Giáo dục Hoà nhập cho người Khuyết tật tại TPHCM. Nơi thực hành là các nhà trẻ ở TPHCM, đã có 11 nhà TVĐ được đào tạo bởi hai nhà đào tạo Annette Bauer và Nguyễn Lệ Bình.
Khoá Đào tạo TVĐ Aucouturier Phòng Ngừa (11/ 2022 – 11/2023), gồm 11 người: Hoàng Văn Hiếu, Lê Trung Chí Hiếu, Lê Thị Dung, Lương Thị Ngọc Thùy, Trần Thị Phú, Nguyễn Thị Dạ Hương, Trần Dương Đông Sa, Võ Thị Tuyết, Lư Thị Hoa, Lê Vũ Trọng, Trần Thanh Toàn.
Nói đến lịch sử phát triển của Tâm Vận Động Aucouturier Việt Nam, không thể không nhắc đến công lao to lớn của bác sĩ Tâm thần nhi Olivette Mikolajczak, nhà tổ chức và tài trợ toàn bộ chi phí cho ba khoá đào tạo TVĐ Aucouturier, mỗi khoá 3 năm và 1 khoá TVĐ phòng ngừa 1 năm. Nghĩa là các học viên được miễn phí khoá học TVĐ trong 3 năm, được theo học miễn phí chương trình đào tạo liên tục hàng năm, rồi 11 học viên còn được học miễn phí khoá học TVĐ Phòng ngừa 1 năm !
Năm nay bác sĩ Olivette đã 94 tuổi nhưng vẫn còn minh mẫn, vẫn còn đọc sách thường xuyên, vẫn tiếp tục quan tâm, theo dõi các hoạt động đào tạo về TVĐ Aucouturier.
Ngoài ra, người phiên dịch không mệt mỏi trong hầu hết các khoá học TVĐ Aucouturier, đặc biệt ở TPHCM và đã dịch quyển sách phương pháp TVĐ Aucouturier là Sr. Nguyễn Thị Định. Sơ nay cũng đã 84 tuổi, vẫn còn minh mẫn và quan tâm đến việc đào tạo về TVĐ Aucouturier.
Từ tháng 2/2024, hai nhà TVĐ Nguyễn Thị Thuý và Hoàng Thị Thu Hường bắt đầu theo chương trình đào tạo của ASEFOP ( Hiệp hội các Trường TVĐ Aucouturier Châu Âu) để trở thành nhà đào tạo.
Dự kiến khoá đào tạo 3 năm sắp tới 2025-2027 – khoá thứ tư tại Việt Nam, sẽ mở tại Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch, do phân môn Tâm Thần Nhi Chu sinh tổ chức.
Do quỹ tài trợ của bác sĩ Olivette Mikolajczak đã hết từ tháng 11/ 2023, các nhà đào tạo khoá học lần này gồm cô Danielle Michaux - người kế tục cô Annette Bauer và cô Nguyễn Lệ Bình (Xem thêm) đã xin tài trợ từ WBI (Wallonie Bruxelles International) nhưng không thành công. Hai cô đang tìm kiếm nơi tài trợ khác, nếu vẫn không xin được tài trợ thì khoá đào tạo này sẽ phải thu phí.
Chúng tôi xin hân hạnh giới thiệu nhà đào tạo Danielle Michaux, người kế thừa của cô Annette Bauer, là một trong những người có rất nhiều kinh nghiệm trong việc đào tạo nhà TVĐ của trường EBPPA (Xem thêm), cô cũng là thành viên trong ban Đào tạo của ASEFOP (Xem thêm) sẽ sang Việt Nam để đào tạo khoá thứ tư về Thực hành Tâm vận động Aucouturier (PPA).
Ý nghĩa của khoá đào tạo thứ tư này:
Kết thúc khoá đào tạo sẽ có thêm được 24 nhà thực hành TVĐ Aucouturier. Nếu việc trợ giảng của hai nhà đào tạo tương lai hàng năm được báo cáo về ASEFOP tốt, sau 3 năm họ sẽ trình khoá luận trước Ban Đào tạo của ASEFOP (Hiệp hội các Trường TVĐ Châu Âu). Nếu họ thành công, Việt Nam sẽ có thêm 2 nhà đào tạo, từ đó thành lập ê-kip tự chủ, chịu trách nhiệm về việc đào tạo TVĐ Aucouturier trong Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch, tiếp tục phát triển nghề mới này tại Việt Nam, rất cần cho trẻ em Việt Nam, kể cả lĩnh vực trị liệu lẫn phòng ngừa các rối loạn tâm thần sớm !
Hy vọng trong những năm tới sẽ có thêm nhiều nhà TVĐ tiếp tục theo các khoá đào tạo của ASEFOP để có thêm nhiều nhà đào tạo về thực hành TVĐ Aucouturier ở Việt Nam, góp phần cho phương pháp này ngày càng phát triển ở Việt Nam.
BS Nguyễn Lệ Bình (*)
(*) Nhà đào tạo TVĐ Aucouturier Việt Nam, được công nhận bởi ASEFOP (Hiệp hội các trường Tâm vận động Aucouturier Châu Âu)